طبق آمار موجود در منابع رسمي، اولين دوچرخه الکتريکي که تلفيقي از خلاقيت و دانش کارشناسان اين حوزه بود، در سال ????، ساخته و به بازار عرضه شد که البته تفاوت بسيار زيادي با دوچرخه هاي کنوني داشت. سير تکاملي بسياري در طي سال‎ها روي اين دسته از محصولات اتفاق افتاد، تا آنجا که مي‌توان گفت تا سال ???? در کشور چين ?? تا ?? درصد از وسايل نقليه را اين محصول به خود تخصيص داد. با اين وجود، به جرات مي توان گفت با وجود گذشت مدت زمان نسبتا زيادي از معرفي دوچرخه هاي الکتريکي، هنوز هم بسياري از مردم هيچ آشنايي با اين نوع دوچرخه ها نداشته و تعداد اندکي فقط نام آن را شنيده اند و امکان تشخيص آنها را از ساير محصولات ندارند.
به همين جهت، در اين مقاله قصد داريم سرفصلي براي اين دسته از محصولات باز کنيم تا علاوه بر آشنايي بيشتر با اين دوچرخه، امکان استفاده و لذت بردن از آن را فراهم نماييم.

برخلاف تصور عموم مردم، دوچرخه هاي الکتريکي نوع راحت تري از همان دوچرخه هاي معمولي هستند. به اين معنا که همانند دوچرخه هاي معمولي در سايز هاي مختلف توليد مي شوند و حتي براي کاربري هاي مختلف، انواع تنه هاي گوناگون با طراحي و استحکام متفاوت دارند. اما وجه تمايز اصلي آن ها از دوچرخه معمولي، وجود باتري، موتور و سيستم کنترل کننده است. در ادامه نگاه مختصري به هر يک از اين اجزا و عملکرد آن ها خواهيم کرد.

موتور دوچرخه الکتريکي :
موتورها اغلب در يکي از سه حالت Hub Motor ، Mid Drive Motor و يا Belt Drive طراحي و در توان هاي مختلفي از ??? تا ??? وات ارائه مي شوند. بر اين اساس دوچرخه سوار مي تواند در حين پدال زدن، علاوه بر راندن دوچرخه، ميزان قدرت باتري و موتور را تنظيم کند.

دوچرخه هاي اروپايي معمولا موتور ??? وات دارند. در مقابل در آمريکا قدرت موتور دوچرخه ها به ??? تا ??? وات نيز مي رسد. به همين دليل دوچرخه هاي امريکايي شتاب بيشتري داشته و قدرت آن در سطوح شيبدار قابل ملاحظه است.
براي درک بهتر عملکرد موتور در اين دوچرخه ها، به سيستم چراغ هاي ديناميک توجه کنيد. در اين چراغ ها، انرژي جنبشيِ ناشي از رکاب زدن، توسط يک دينام به انرژي الکتريکي تبديل شده و منجر به روشن شدن چراغ دوچرخه مي شود. عملکرد موتور در دوچرخه هاي الکتريکي ، روندي مشابه اما برعکس چراغ هاي ديناميک دارد. به اين صورت که نيروي الکتريکي توسط موتور به نيروي جنبشي تبديل شده و چرخ هاي دوچرخه را به حرکت در مي آورد.

دوچرخه الکتريکي چيست؟
Hub Motors
در اين مدل، طراحي دوچرخه به گونه‌اي است که موتور در مرکز چرخِ جلو يا عقب قرار داده مي‌شود. در واقع در اين مدل از دوچرخه‌هاي الکتريکي، توپي چرخ با موتور ادغام شده تا در صورت نياز، با کمک باتري اقدام به توليد نيرو جهت حرکت چرخ‌ها ‌کند. باتري دوچرخه‌هاي الکتريکي معمولا در تنه دوچرخه و در قسمت لوله زيرين قرار مي‌گيرد. مدل خاصي از اين موتورها وجود دارند که با نام All-in-One شناخته مي‌شوند. در اين مدل تمامي اجزاي يک دوچرخه الکتريکي که شامل موتور، باتري و سيستم‌هاي کنترل هست، در مرکز چرخ و به صورت مجتمع طراحي مي‌گردد.
Hub Motorها داراي محبوبيت بالايي بوده و تا چند سال قبل اکثر دوچرخه‌هاي الکتريکي از اين الگو پيروي مي‌کردند.

Mid Drive Motor
به طور خيلي خلاصه بايد گفت در اين مدل از دوچرخه‌هاي الکتريکي، موتور در مرکز بدنه و در قسمت توپي تنه قرار مي‌گيرد. اين طراحي کمک مي‌کند تا علاوه بر افزايش قدرت و راندمان در مسيرهاي ناهموار و سربالايي‌ها، در مسيرهاي صاف و هموار نيز سرعت دوچرخه تا حد قابل ملاحظه‌اي افزايش پيدا کند.
Mid Drive Motorها به دليل بهبود کارايي و اصلاحات انجام شده، به سرعت مورد استقبال قرار گرفته و به يکي از محبوب‌ترين مدل‌ها تبديل شده اند. امروزه کمتر دوچرخه الکتريکي را مي‌توان پيدا کرد که از طراحي Mid Drive Motor پيروي نکند.

باتري:
در دوچرخه هاي الکتريکي معمولا از باتري هاي اسيد سرب، نيکل هيريد و يا يون ليتيوم استفاده مي شود. البته استفاده از باتري هاي يون ليتيوم و نيکل هيدريد در نسل جديد دوچرخه هاي الکتريکي مرسوم تر است. برخي ديگر از دوچرخه ها به شما امکان انتخاب باتري ايده آل بين چند مدل باتري را مي دهند در حالي که بعضي ديگر، تنها با يک مدل باتري خاص سازگارند.

سيستم کنترل کننده:
سيستم کنترل کننده امکان اداره کردن اجزاي الکتريکي دوچرخه را فراهم مي کند. اين سيستم در اشکال مختلفي وجود دارد که بر روي فرمان دوچرخه نصب مي شود.
معمولا دو نوع کنترل کننده وجود دارد که عبارتند از: کنترل کننده پيچشي و کنترل کننده پدالي.
سيستم کنترل کننده پيچشي نيز انواع مختلفي دارد، يک مدل از اين سيستم مانند اهرم تعويض دنده بر روي فرمان نصب شده و با چرخاندن اهرم، موتور الکتريکي روشن مي شود. در مدل ديگر با فشار دادن دکمه اي که بر روي فرمان تعبيه شده، موتور روشن مي شود.
در سيستم پدالي نيز، با پدال زدن نيروي الکتريسيته جريان يافته و موتور روشن مي شود. دوچرخه برقي
البته شايان ذکر است که همزمان با پيشرفت روز افزون تکنولوژي، سيستم کنترل کننده ها نيز پيشرفت چمشگيري داشته و در دوچرخه هاي مدرن معمولا صفحه اي لمسي بر روي فرمان نصب مي شود که قابليت اتصال به گوشي هاي هوشمند از طريق تکنولوژي بلوتوث را داراست. از اين رو دوچرخه سوار به راحتي مي تواند از طريق اين صفحه و يا به کمک گوشي هوشمند خود، اطلاعاتي نظير مسافت طي شده، شارژ باتري، قدرت موتور، کالري مصرف شده و ... را تحت کنترل داشته باشد.

دوچرخه الکتريکي چيست؟
مزاياي دوچرخه الکتريکي
- براي استفاده از اين وسيله نقليه نيازي به گواهي نامه رانندگي نيست.
- محدوديتي در تردد براي آنها تعريف نشده، حتي از گذرگاه عابر پياده و داخل پارک ها و فضاي سبز نيز مي توان عبور کرد.
- يکي از موانع جدي براي استفاده از دوچرخه در ترددهاي روزانه، بحث تعريق و بروز شرايطي نامطلوب براي حضور در اجتماع است که دوچرخه هاي الکتريکي پاسخ مناسبي براي رفع اين مشکل خواهند بود.
- به کمک موتور الکتريکي، ضمن مصرف انرژي کمتر، مسافت بيشتري مي پيماييد.
- بسياري از افراد به علت عدم آمادگي جسماني مناسب، علي رغم علاقه فراوان به دوچرخه سواري، استفاده از آن به صورت روزانه را ممکن نمي دانند. اين دوچرخه ها امکان لذت بردن از دوچرخه سواري در هر سني و با هر شرايط بدني را فراهم مي کنند.
- نسبت به وسايل نقليه موتوري، سبکتر، پاک تر و قابل اعتماد تر هستند.
- در مقايسه با ديگر وسايل نقليه موتوري، ارزان ترند. علي الخصوص در بلند مدت و از نظر مصرف انرژي الکتريکي به جاي بنزين يا ديگر منابع سوختي.
- به علت سرعت کمتر نسبت به موتور سيکلت امن تر است.
- به راحتي مي توان خيابان هاي پر دردسر و پر استرس ترافيک را پشت سر گذاشت.
- دوستدار محيط زيست و هواي پاک است.
- دغدغه اي براي پارک کردن اين وسيله نقليه وجود ندارد. به راحتي در هر مکاني خصوصا جايگاه هاي پارک دوچرخه مي توان پارک نمود.
- نسبت به دوچرخه هاي معمولي، مسافت بيشتري را طي مي کند زيرا نيروي الکتريسيته به کمک نيروي انساني مي آيد.

معايب دوچرخه الکتريکي
- قيمت يک دوچرخه الکتريکي متوسط، بيشتر از يک دوچرخه معمولي با کارکرد متوسط است.
- وزن اين دوچرخه ها به علت استفاده از اجزاي الکتريکي اغلب در مقايسه با دوچرخه هاي معمولي بيشتر است. هرچند در برخي از دوچرخه هاي الکتريکي جديد، از کربن که بسيار سبک و مقاوم است، استفاده مي شود اما اين ويژگي بر روي بالا رفتن قيمت تاثير مستقيم دارد.
- با اينکه اغلب قطعات دوچرخه هاي الکتريکي و معمولي تفاوت چنداني ندارند، اما وجود يک سري قطعات خاص در دوچرخه هاي الکتريکي بحث تعمير اين دوچرخه ها را پيچيده تر مي کند و ممکن است براي پيدا کردن قطعه جايگزين، با مشکل مواجه شويد.
ايران چرخ