همانطور که اشاره شد، شانژمان زنجير را بر روي خودروهاي مختلف جا به جا مي کند. در ساختار شانژمان دو چرخ دنده کوچک قرار دارند. چرخ دنده بالايي که چرخ دنده راهنما (Guide Pulley) ناميده مي شود، مسئول بلند کردن زنجير از خودروي فعلي و انتقال آن به خودروي بعدي است. اگر شانژمان به خوبي تنظيم شده باشد، چرخ دنده راهنما بايد دقيقا زير خودروي مورد نظر قرار بگيرد. چرخ دنده پاييني نيز طول زنجير را کنترل مي کند. کنترل حرکت شانژمان و چرخ دنده بالايي توسط تغييرات کشش کابل صورت مي پذيرد. کشيده شدن کابل موجب حرکت شانژمان در يک مسير شده و نگهدارنده کابل سفت مي شود؛ شل شدن کابل نيز منجر به حرکت شانژمان در جهت مخالف مي شود. کشش کابل توسط وسيله اي به نام بارل (Barrel) کنترل مي شود. نمايندگي جاينت

اجزاي مختلف شانژمان
صداي ناشي از تغيير دنده (Shifting) امري طبيعيست، اما ممکن است تغيير دنده با صداهايي بلند و گوش خراش همراه باشد که تشخيص دادن آن از صداي معمولي زنجير به راحتي امکان پذير است. عواملي نظير نوع زنجير يا خودرو، سلامت پوشش آنها، روغنکاري مناسب و... در توليد اينگونه صداها موثرند. در هر حال از صداي زنجير در هنگام تعويض دنده مي توان به عنوان فاکتوري کارآمد در تشخيص تنظيم درست شانژمان استفاده کرد. هر دوچرخه در حالت نرمال صدايي در هنگام حرکت زنجير بر روي خودرو توليد ميکند که به آن صداي پايه (Base Level Noise) مي گويند. اگر صداي ناشي از اين حرکت، بيشتر از صداي پايه باشد نشان دهنده مشکلي در سيستم دنده است.

اما چگونه مي توان صداي پايه هر دوچرخه را تشخيص داد؟ براي تشخيص اين صدا کافيست دوچرخه را بر روي استند (پايه مخصوص نگه داشتن دوچرخه) قرار داده و پدال بزنيد. سپس با دست خود کابل را گرفته و با اندکي شل و سفت کردن کشش کابل به صداي زنجير در حال حرکت بر روي خودروها گوش کنيد. کمترين صدايي که به گوش مي رسد، همان صداي پايه دوچرخه شماست.

دو پيچ با نام هاي پيچ حد بالا (High Limit Screw) و پيچ حد پايين (Low Limit Screw) بر روي بدنه شانژمان قرار دارند که به ترتيب با حروف H و L بر روي بدنه مشخص شده اند. اما وظيفه اين پيچ ها چيست و منظور از حد بالا و پايين چه مي باشد؟ همانطور که مي دانيد موقعيت خودروها در مرکز چرخ ثابت مي باشد و اين شانژمان است که بايد خود را با موقعيت خودرو تطبيق دهد. بزرگترين و کوچکترين خودرو در واقع مشخص کننده حريم خودروها هستند. بنابراين شانژمان نيز نبايد از اين حريم خارج شود. خارج نشدن شانژمان از اين حريم توسط دو پيچ حد بالا و پايين صورت مي گيرد. منظور از حد بالا زمانيست که زنجير روي کوچکترين خودرو قرار دارد و در واقع تنظيم پيچ حد بالا کمک مي کند تا چرخ دنده راهنما دقيقا زير کوچکترين خودرو قرار گرفته و از اين محدوده خارج نشود. اين مطلب در مورد پيچ حد پايين نيز صادق است با اين تفاوت که پيچ حد پايين محدوده حرکت شانژمان را وقتي که زنجير روي بزرگترين خودرو قرار دارد، تعيين مي کند.

پيچ هاي تنظيم حدود بالا و پايين
توصيه مي شود براي تنظيم پيچ هاي حد بالا و پايين، از سردنده استفاده نکنيد، چون عملکرد سردنده بيشتر تحت الشعاع کشش کابل است و اگر مشکلات کشش کابل نيز در سيستم دنده وجود داشته باشد، تشخيص آن از مشکلات ناشي از عدم تنظيم درست پيچ ها کمي گيج کننده خواهد بود. مي توانيد به جاي استفاده از سردنده، دوچرخه را بر روي پايه نگهدارنده قرار داده و با دست خود کابل را بکشيد تا حرکت سردنده شبيه سازي شود. با اين روش تشخيص مشکلات مربوط به تنظيمات کشش کابل و پيچ هاي تنظيم راحت تر است. قبل از شروع تنظيم پيچ ها، با روش ذکر شده چند بار تعويض دنده را انجام دهيد.

کشش کابل با دست
تنظيم پيچ هاي حد بالا و پايين

چرخاندن پيچ هاي تنظيم، موجب تعيين حدود حرکت چرخ دنده هاي کوچک مي شود. سفت کردن پيچ ها اين حرکت را محدود کرده، در حاليکه شل کردن آنها، دامنه حرکت چرخ دنده ها را افزايش مي دهد. هدف از انجام اين فرآيند دستيابي به سفت ترين ميزان پيچ تنظيم حد بالا براي حرکت زنجير به سمت خودروهاي بيروني (کوچکترين خودرو) و سفت ترين ميزان پيچ تنظيم حد پايين براي حرکت زنجير به سمت خودروهاي داخلي (بزرگترين خودرو) مي باشد. موقعيت قرارگيري پيچ هاي تنظيم بر روي شانژمان برندهاي مختلف، متفاوت است اما همواره حروف L و H حک شده بر روي پيچ ها نشان دهنده آن هاست.

پيچ تنظيم حد بالا

زنجير را روي بزرگترين طبق در جلو و کوچکترين خودرو در عقب قرار ميدهيم، با اين کار زنجير در يک راستا قرار ميگيرد.
کشش کابل را چک کنيد، اگر کششي در کابل وجود داشته باشد در امر تنظيم پيچ دخالت کرده و مانع از تنظيم درست آن مي شود. به منظور حذف هرگونه کششي در کابل بايد بارل را در جهت عقربه هاي ساعت بچرخانيم. اين کشش در انتهاي کار مجددا بايد تنظيم شود.
در اين مرحله بايد به سرعت پدال بزنيد، ?? دور در دقيقه يا بيشتر.

کابل را تا حدي بکشيد که شانژمان يک خودرو به سمت داخل حرکت کرده و روي دومين خودرو قرار بگيرد. کشش کابل را تا جايي ادامه دهيد که زنجير بر روي دومين خودرو حرکتي ملايم داشته باشد. سپس به آرامي کابل را آزاد کنيد تا شانژمان بر روي کوچکترين خودرو قرار بگيرد. به نحوه جا به جايي شانژمان بين اولين و دومين خودرو توجه کنيد. تکرار اين کار به شما کمک مي کند تا با ايده آل ترين حالت حرکت شانژمان و زنجير آشنا شويد و تشخيص تنظيم درست پيچ را براي شما آسان تر ميکند.
ايران چرخ